Regeltjes, regeltjes, om ze allemaal goed op te volgen in pensioenland is nogal een klus. En niet altijd is iedereen genegen er de waarde van in te zien. Want hé, wie controleert dat nou? Welke werknemer gaat nou om bijvoorbeeld verandering van zijn eigen bijdrage op zijn strepen staan?
Nou, dat kan maar zo gebeuren, zo bleek uit een casus waarin niet één, maar liefst 44 medewerkers een zaak aanspanden tegen hun werkgever vanwege het wijzigen van hun eigen bijdrage.
De casus
Deze werkgever heeft bijna 1000 medewerkers in dienst. Het bedrijf valt onder een cao en kent een verplichte pensioenregeling. De 44 medewerkers vormen echter een uitzondering, zij vallen niet onder de cao, maar nemen wel deel aan de pensioenregeling.
Vanwege wetswijzigingen moet de regeling in 2015 worden aangepast. De werkgever neemt de gelegenheid te baat om de regeling ook gelijk ‘marktconform’ en ‘toekomstbestendig’ te maken.
Onderdeel van de aanpassingen is dat werknemers die tot 01-01-2003 in dienst waren getreden, en nog geen eigen bijdragen betaalden, deze voortaan ook gaan betalen. Tot die groep behoren de 44 niet-cao-gebonden medewerkers.
Het hele traject wordt zorgvuldig afgewikkeld: werkgever, vakbonden en ondernemingsraad overleggen met elkaar, ondersteund door pensioendeskundigen. Het resultaat wordt uiteindelijk door de meeste bonden (één bond uitgezonderd) en de ondernemingsraad goedgekeurd en vervolgens door de werkgever ingevoerd.
Helaas is in het proces niet voldoende stilgestaan bij de rechten van de 44 medewerkers. In hun arbeidscontract stond geen (eenzijdig) wijzigingsbeding en in het pensioenreglement stond een wijzigingsbeding met de bepaling dat veranderingen alleen in overleg met (vertegenwoordigers van) werknemers konden plaatsvinden.
Niet cao-gebonden werknemers niet akkoord
De 44 werknemers gaan niet akkoord met wijziging van de eigen bijdrage en spannen via de vakbond die niet akkoord is gegaan een zaak aan bij de Rechtbank Midden Nederland. Ze vinden dat er geen zwaarwegend belang is om de eigen bijdrage te wijzigen. De werkgever is het niet men hen eens en verdedigt zijn besluit aan de hand van de eerder vermelde noodzaak tot aanpassing aan wetgeving, marktconformiteit en toekomstbestendigheid.
Zwaarwegend belang
Omdat de arbeidsovereenkomst van betrokkenen geen wijzigingsbeding bevat, maar de pensioenregeling wél, beoordeelt de kantonrechter de casus op basis van wettelijke bepalingen over het eenzijdig wijzigen van de arbeids- en/of pensioenovereenkomst. Deze bepalingen gaan er van uit dat er sprake moet zijn van een zodanig zwaarwegend belang dat het belang van de werknemer daarvoor naar redelijkheid en billijkheid moet wijken. Bovendien moet het belang niet alleen zwaarwegend zijn, maar ook objectiveerbaar. Bijvoorbeeld via een accountantsverklaring. Alle relevante omstandigheden moeten daarbij in aanmerking worden genomen.
Uitspraak Rechtbank
Het feit dat een regeling aan fiscale wetgeving, toekomst of marktconformiteit moet worden aangepast, is naar het oordeel van de rechter niet zonder meer voldoende zwaarwegend en objectief om tot eenzijdige wijziging van de eigen bijdrage over te gaan. Nu daar niet aan is voldaan, wordt de werkgever in het ongelijk gesteld en moet voor deze 44 medewerkers het toepassen van de eigen bijdrage worden teruggedraaid.
De werkgever had voor de wijziging dus individuele instemming van deze werknemers nodig.